Chẳng thơm cũng thể hoa nhài – Ara Phat
Hai tháng qua,nhà nước Bỉ cho thẻ xe lửa, tram, métro, bus miễn phí dành cho những người ở vùng lũ lụt, được đi lại trên toàn quốc Bỉ từ đông sang tây, từ bắc xuống nam nên ngày nào hắn cũng có mặt ở nhà gare, thẻ đã hết hiệu lực từ ngày 31/10. Kể từ đầu tháng 11 mỗi lần đi phải mua vé giá dành cho người trên 65 tuổi đi và về chỉ 7,20 Euro so với giá bình thường hơn 30 Euro, tuy không đắt nhưng nếu ngày nào cũng đi như trước kia, kể ra cũng hơi nhiều nên cũng bớt có mặt trên xe lửa, mỗi tuần chỉ còn 2 ngày, trừ khi có việc cần thiết.
Có bao giờ hắn chịu ngồi im một chỗ, rảnh một chút là ra khỏi nhà, bắt đầu tìm hiểu và khám phá nơi cư trú mới, có gì vui lại kể chuyện ta bà, qua cái nhìn của hắn, thấy cũng lắm chuyện để kể với mọi người.
Bruxelles hay Brussel, thủ đô vương quốc Bỉ là cách viết theo tiếng Pháp hay tiếng Hòa Lan, ở đây con đường nào cũng viết hai ngôn ngữ vì Bỉ là một nhà nước liên bang, bao gồm ba cộng đồng ngôn ngữ là Cộng đồng tiếng Pháp, Cộng đồng tiếng Hòa Lan và Cộng đồng tiếng Đức. Ba vùng lãnh thổ: vùng thủ đô Brussels tọa lạc nơi trung tâm xử dụng hai ngôn ngữ chính thức là tiếng Pháp và tiếng Hòa Lan; vùng flamand phía Bắc nói tiếng Hòa Lan và vùng Wallonie ở phía Nam nói tiếng Pháp, lại còn có một vùng nhỏ Eupen sát biên giới Đức nói tiếng Đức. Mỗi Cộng đồng lại có thẩm quyền riêng và chính sách khác nhau, chẳng hạn lĩnh vực giáo dục, văn hóa và “những vấn đề xã hội”.
Nhà nước liên bang gồm chính phủ liên bang và Nghị viện liên bang (gồm
Hạ viện và Thượng viện). Những Cộng đồng Ngôn ngữ và Vùng Lãnh thổ nói trên đều có cơ quan lập pháp và hành pháp riêng.
Ngay tên gọi » Vương quốc Bỉ » đã khẳng định thể chế của quốc gia, »chế độ quân chủ lập hiến », vua đứng đầu nhà nước, có luật lệ của hoàng gia riêng, ngôi vị được truyền cho con trưởng trực tiếp hợp pháp cho dù là công chúa hay hoàng tử. Hiện tại vua Bỉ là Philippe ngai vàng tương lai sẽ là công chúa Elisabeth, là con trưởng và lễ tuyên thệ phải được tiến hành trong vòng mười ngày kể từ khi nhà vua tiền nhiệm băng hà hoặc thoái vị.
Những lần kể chuyện trước, khi đá động đến nước Bỉ hắn cũng thoáng qua một vài sắc thái về kinh tế, văn hóa xã hội, có dịp sẽ bàn thêm vì không nằm trong chủ đề hắn kể chuyện lần này
Thủ đô Bruxelles cũng không xa lạ lắm với hắn vì cũng ngót nghét 2 năm đi làm ở đây, hơn nữa nơi đây ba người con của hắn đều làm việc và là cư dân thủ đô. Trước kia, chỉ là thoáng qua nên không chú ý nhiều đến phố phường, nên gọi là « Cả Quỷnh » hay « Hai Lúa » cũng chẳng sao, nay thì khác, sẽ sống ở đây nên cần hiểu biết thêm nhiều điều để ổn định cuộc sống cho đến ngày lười lang thang cần nghỉ ngơi nơi viện dưỡng lão . Bruxelles không lộng lẫy kiêu sa như cánh hồng nhung Paris, không cổ kính kíêu ngạo như Luân Đôn, cũng chẳng mới mẻ hiện đại như New york, tóm lại thành phố Bruxelles như cô gái quê hiền lành, đơn giản, tinh khiết, như những cánh hoa nhài, nhưng cũng có cá tính riêng, cũng mang chút tự hào

Ngày còn bé, hay vào những ngôi chùa Ấn Độ; mà người dân hay quen miệng gọi người Ấn là Chà Và nên cũng gọi là chùa Chà . Saigon ngày đó tôi thường chạy chơi ngôi chùa Chà ở đường Nguyễn trung Trực, đối diện với Cristal Palace, sau này có tên tiếng Việt là thương xá Tam Đa.
Vào đây xem họ thờ vô số những thần linh Ấn Độ giáo, đặc biệt là có mùi hương đặc trưng của ngôi chùa ; mùi hoa lài chiếm lĩnh không gian, trước cổng chùa có đến chục người ngồi bán những xâu hoa lài cho tín đồ dem dâng lễ, có lẽ là do hoa lài có xuất xứ từ Ấn Độ với tên gọi là Jasmin.
Lúc ấy hay gọi là bông lài như những người miền nam thường gọi, lớn lên quen nghe bố tôi gọi là hoa nhài, hay bảo tôi mua trà ướp hoa nhài như những hộp trà bày bán ở Âu châu được ghi là « thé (tea) Jasmin ». Cũng là một loài hoa khá phổ biến trên thế giới.
Chẳng thơm cũng thể hoa nhài
Dẫu không thanh lịch cũng người thành đô ( Tràng An).
Bruxelles không chỉ là thủ đô của vương quốc Bỉ mà còn là thủ đô của Âu châu.
Gần ba tháng qua, lúc nào rảnh rang là hắn lại cất bước, ghi lại những cánh hoa nhài của thủ đô Âu châu, một là có thêm chút hiểu biết, hai nữa là giới thiệu cho bạn bè xem những cánh hoa nhài của vương quốc Bỉ, xem như hắn đang làm một bài phóng sự cho bằng hữu và những người bạn quen biết trên net. Viết về Bỉ đã bao nhiêu là tài liệu, bao nhiêu là bài viết, nhưng cái này hắn dùng để hướng dẫn bạn bè của hắn có dịp ghé nơi đây biết nơi nào cần xem và nếu muốn hắn sẽ đưa đi. Lúc trước hắn còn ở Liege, mỗi lần có bạn ghé thủ đô Bruxelles, hắn phải đi về tối thiểu 3 tiếng đồng hồ mới gặp gỡ được, nay thì dễ rồi, bất cứ giờ nào hắn cũng có thể gặp mà cà kê câu chuyện.
Đem theo máy ảnh lớn cồng kềnh, lại lỉnh kỉnh nhiều thứ không tiện lắm, vả lại đâu phải là dân chuyên nghiệp, thứ nào gọn nhẹ tương đối rõ nét là được; hắn lang thang với chiếc máy ảnh bỏ túi cũng khá rõ (ISO/ 32.000; Zoom cũng khá xa) đủ để ghi lại những hình ảnh trong mọi điều kiện.
Khi bạn bè có dịp ghé Bỉ, họ không đến trực tiếp, ở năm bữa nửa tháng, mà Bỉ là trạm trung gian trong cuộc du hành. Đi theo tàu biển, tàu ghé thành phố biển Bruge trong một buổi, không đủ thì giờ để thăm Bruxelles, chỉ thăm viếng thành phố biển, dạo trên những kênh đào, nơi đây được mệnh danh là « tiểu Venise » còn để đến Bruxelles thường từ Paris qua. Bạn bè của Ara thường đến kiểu này bằng xe lửa TGV từ Paris, chạy chỉ hơn 1 tiếng là đến Gare Midi/Bruxelles và Ara cũng từ Liege lên để gặp gỡ và cùng nhau đi chỗ này chỗ nọ; đến Bruxelles chuyến xe sớm cũng 10 giờ và 5 giờ chiều phải trở lại gare để trở lại Paris nên cũng chỉ là cái gì cũng thoang thoáng con mắt nên không lưu giữ được nếu thiếu ảnh chụp, hơn nữa Ara cũng không phải là thổ công thành phố, nhiều khi chính hắn còn quờ quạng nữa thì hướng dẫn ai ! Cả tháng nay Ara cũng ghi lại được nhiều hình ảnh những nơi hắn đã di qua.
Lấy điểm đứng là gare Midi/ Bruxelles, nơi hắn hay đón bạn bè du lịch, thường họ đi một vòng Âu châu, dù từ Pháp, Hòa Lan hay Đức sang bằng xe lửa họ đều xuống nơi gare quốc tế này, chỉ cần biết chuyến đi giờ nào,từ đâu đến,đến lúc nào, hắn đón không sai lệch.
Đi thăm viếng thủ đô Bỉ, thích hợp nhất là di chuyển bằng métro, vừa nhanh, gọn, không kẹt đường lại không phải vất vả tìm chỗ đậu xe. Du khách mua ticket métro, bus ngay tại trạm métro của nhà ga, mua loại di chuyển nguyên ngày, rẻ hơn loại mua từng chặng, hắn thì có thẻ đi miễn phí dành cho người trên 65 tuổi.
Theo lộ trình của hắn, lấy hướng Roi Baudoin, đi métro số 6, đi 12 trạm, xuống trạm Heysel, trên métro họ có nhắc tên từng trạm và có hiện chữ nữa, có thể xem trên phóng đồ trên toa xe. Nơi này còn tọa lạc sân vận động quốc gia Heysel, các trận cầu quốc tế diễn ra trên sân này, rạp ciné Kinépolis, một mini Europe và một khu dành cho nhiều cuộc triển lãm khác
Theo hướng Exit, ra khỏi cửa là thấy ngay một khối hình lập phương có 9 quả cầu tròn bằng kim loại không rỉ sét, có tên là Atomium là biểu tượng của nước Bỉ.

Hội chợ thế giới tổ chức tại Bruxelles năm 1958(expo 1958), một biểu tượng mang tên cho hội chợ là Atomium, đây là thời điểm thế giới đặt niềm tin vào khoa học và một cấu trúc mô tả các nguyên tử đã được chọn lựa.
Square de l’Atomium / Atomiumsquare tại B-1020 Laeken/ Bruxelles.
Được hoàn thành năm 1958 với chiều cao tính đến đỉnh anten là 102m
Cấu trúc này được thiết kế do kỹ sư André Waterkeyn và các kiến trúc sư André và Jean Polak.
Các nguyên tử là chín quả cầu bằng thép không gỉ sét có đường kính 18 mét của Atomium mô tả chín nguyên tử sắt trong hình dạng của một đơn vị hình khối.
Các ống nối giữa các quả cầu bao quanh cầu thang, thang cuốn và thang máy (ở trung tâm, ống thẳng đứng) để cho phép tiếp cận năm quả cầu, mỗi quả có hai tầng chính và một tầng dưới dành riêng cho dịch vụ. Các ống có đường kính 3m kết nối các hình cầu dọc theo cạnh của hình lập phương và tất cả tám đỉnh với tâm. Ống trung tâm chứa thang máy nhanh nhất thời đó với tốc độ 5 m/s, có sức chứa 22 người lên đến đỉnh trong 23 giây.Thang cuốn được lắp đặt trong các ống xiên nằm trong số những thang cuốn dài nhất ở châu Âu, ba trong số bốn quả cầu trên cùng không có giá đỡ thẳng đứng và do đó không được mở cửa cho công chúng vì lý do an toàn.
Thiết kế ban đầu không có giá đỡ hỗ trợ; đơn giản chỉ là để nghỉ ngơi trên các quả cầu . Sức gió ở Bỉ từng được ghi nhận là 140Km/giờ, cho nên cấu trúc này sẽ bị lật đổ trong sức gió 80 km /giờ, vì thế phải đặt thêm các cột hỗ trợ đủ khả năng chống lại sự lật lúc có cuồng phong
Triển lãm Atomium kéo dài 6 tháng trong năm 1958, không dự định tồn tại,nhưng sự nổi tiếng và thành công của nó quá lớn đã trở thành một yếu tố chính của cảnh quan Brussels. Việc phá hủy vì vậy đã bị hoãn lại vô thời hạn, cho đến khi chính quyền thành phố quyết định giữ nó lại.
Đến năm 2005, trước Noel vài ngày, hệ thống chiếu sáng ngoài trời của Atomium mới được thử nghiệm. Trên các đường kinh tuyến của mỗi quả cầu được bao phủ bởi các tấm thép hình chữ nhật, trong đó đèn LED được chiếu sáng ban đêm và nhấp nháy tại các kinh tuyến tượng trưng cho phạm vi của một điện tử xung quanh nhân của nó.



Thời gian tối thiểu cũng mất 1 tiếng đồng hồ, kể cả di chuyển tại nơi » 9 quả » này, theo dấu chân Ara đi thăm chỗ khác .
Trở lại trạm Heysel này đi ngược chiều cũ là hướng Reine Elisabeth, lần kế tiếp này Ara đưa đi thăm cung điện hoàng gia Bỉ, theo Ara xuống trạm Trône, nơi cung điện, ngai vàng của vương quốc Bỉ.

Vua và hoàng hậu làm việc tại Cung điện quốc gia hàng ngày như tiếp đón các đoàn thể chính trị, các vị quốc khách như nguyên thủ quốc gia, các đại sứ các nước. Ngoài ra còn có nội các hoàng gia. Kể từ năm 1965 hoàng cung Bruxelles mở cửa 6 tuần trong kỳ nghỉ hè cho dân chúng thăm viếng. Thời gian mở cửa là sau ngày quốc khánh 21/7 kể từ 23/7 đến hết ngày 29/8 . còn chỗ ở của hoàng gia là lâu đài Laekenn !Photo Ara)

)



Tượng Godefroy de Bouillon thay thế một bức tượng của Charles of Lorraine
dựng trước đó tại Place Royale . Tượng bày bị lật đổ vào năm 1794 và nấu chảy để chuyển thành tiền tệ. (Photo Ara)



1083 Koekelberg (photo Ara)

Khu đất rộng 3,2 ha do một công ty bất động sản tặng cho nhà thờ công giáo với mục dích xây dựng một Basilique(vương cung thánh đường).
Khởi công xây dựng ngày 12/10/1905 và hoàn tất ngày 11/11/1970 . Trước kia, mỗi lần đi dự « lễ tân khoa » của sinh viên VN tốt nghiệp đại học hay những buổi nói chuyện của các chuyên viên do « Hội Chuyên Gia » tổ chức gần nơi đây, cũng hay ra ngắm Basilique này

Đã một lần từ lúc Ara đi làm ở Bruxelles hơn 20 năm trước, có vào đây, xem 4 tiếng đồng hồ vẫn chưa hết.(photo Ara)



Một con vật bị thuong trở nên nguy hiểm hơn bao giờ hết. Khi quân Đức biết bị đánh bại vào cuối mùa hè 1944,đã trở nên diên cuồng tại các nơi chiếm đóng. Tại Palais de Justice(tòa án) Bruxelles có một số tiểu đoàn trú đóng vào ngày 1/9, súng hướng về Place Poelaert và các khu đông dân cư lao động xung quanh. Vắng lặng đến nghẹt thở trong 2 ngày, nó bình lặng đến chết người. Tình hình trở nên sôi động vào đầu giờ chiều ngày 3 tháng 9, mọi việc trở nên hối hả, lính Đức chạy trên các mái nhà vào đầu giờ chiều, mọi thứ đều gấp rút. Những người lính chạy trên các mái nhà, từ vòm đến các tầng hầm, với những can xăng Các lon được đổ trên tất cả các bệ và mô đất của tòa nhà và rời khỏi hiện trường vào chiều cùng ngày.
Tiếng nổ đầu tiên vang lên lúc khoảng 5 giờ chiều. Tiếng nổ rung rinh cả khu phố; một công trình đồ sộ xây dựng chưa quá 60 năm bốc khói ngùn ngụt
Đồng từ mái vòm hóa lỏng chảy xuống tận Salle des Pas Perdus ở độ sâu 80 mét bên dưới. Bom cháy được cài tran lan khắp cá tầng của tòa nhà lửa lan nhanh sang tất cả phần còn lại của điện Công Lý, bốc cao như ngọn đuốc chiếu sáng Bruxelles cả đêm mặc dù các lực lượng cứu hỏa cố gắng dập tắt.
Thiệt hại khủng khiếp sau vụ hỏa hoạn.
Công cuộc trùng tu công trình sang trọng này được giao cho kiến trúc sư Albert Storrer, chú trọng việc bảo tồn công trinh nguyên mẫu của Poelaert
Albert Storrer trùng tu và hiện đại hóa pho tượng Place Poelaert trong thời gian kỷ lục, công việc diễn ra từ năm 1947 đến năm 1952.
Từ tượng Godefroid de Bouillon cưỡi ngựa tại Place Royal nhìn xuống phía dưới thấp thấy ngay khung cảnh lộng lẫy của Grand-Place. Thả bộ từ trên xuống đi đến đâu mãn nhãn đến đấy, chiếc thẻ nhớ trong máy ảnh được tích trữ nhiều thêm, Khi Ara viết bài này đã làm một vòng từ trên xuống như vậy, về xem lại không dưới 100 tấm ảnh.
Xuống một chút khoảng vài trăm thước là gặp Gare Central, ga xe lửa được đưa vào hoạt động từ tháng 10/1952, đã vận chuyển hàng năm 55 triệu hành khách,Gare central nối liền gare métro của các tuyến số 1 và 5 với gần 63.000 hành khách mỗi ngày. Cứ theo chóp tòa nhà đô chính đi lần xuống là đến nơi vì nó tiếp giáp với các con đường dẫn đến trung tâm. Mỗi tòa nhà có một lịch sử riêng, có những tài liệu phân phát cho xem nếu muốn.






Sau khi chủ đề được sản xuất dưới dạng mô hình và biểu tượng, số lượng hoa sẽ được tính toán và thiết lập sự kết hợp màu sắc. Sau đó có thể đặt trước hàng trăm nghìn bông hoa cắt cành cần thiết cho bố cục.
Vài ngày trước lễ khánh thành, một bản vẽ với kích thước như thật được đặt trên những viên đá cuội ở Grand-Place. Bản vẽ được làm trên nhựa có đục lỗ nhỏ li ti,và công việc có thể bắt đầu.
Thảm hoa dài 70 m, rộng 24 m. 1.680 m2 gồm Begonia, tiếng Việt gọi là thu hải đường, cúc đại đóa, cỏ và vỏ cây. Hơn 100 người làm vườn tình nguyện cùng nhau xếp hình thảm hoa khổng lồ này trong vòng chưa đầy tám giờ. Một ngày trước khi khai trương, các khoảng trống giữa các họa tiết hoa được lấp đầy bằng vải xô cuộn. Hoa bó chặt không bay đi và tự tạo thành « tiểu khí hậu ». Cỏ được tưới khi thời tiết nóng để tránh cỏ bị co lại hay thời tiết quá ẩm, cỏ có thể mọc thêm 4 đến 5 phân trong 3 ngày. Hoa tươi giữ được độ bóng trong bốn ngày.
Bỉ là nước sản xuất thu hải đường lớn nhất thế giới: 35 triệu củ mỗi năm! 80% tổng sản lượng, hầu như chỉ được trồng ở khu vực Ghent kể từ năm 1860, được xuất khẩu chủ yếu sang Hà Lan, Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Pháp và Đức.
Thảm hoa Brussels đã được diễn ra hai năm một lần tại Grand-Place kể từ năm 1971 vào cuối tuần sau ngày 15 tháng 8






trong đó Sở Giao dịch Chứng khoán trở thành một trong những tâm điểm. nằm trên đại lộ Anspach. Trước kia đại lộ này luôn kẹt xe trong những giờ cao điểm, nay khu vực này được chỉnh trang lại và trở thành khu vực dành cho người đi bộ để giải tỏa bớt ô nhiễm thành phố.
Nơi đây giờ tràn ngập các của hàng ăn, giải khát được trang trí thanh lịch cho du khách. Bên trái của La Bourse trên dưới trăm mét là trạm Métro La Bourse có chữ M lớn, đi xe số 4 theo hướng Stalle, trạm thứ 3 là đến Gare Midi. Thời gian không quá 10 phút kể cả chờ xe.



Ara đưa đi khu vực khác cũng trên đoạn đường xương sống này, nơi khu di bộ bước khoảng vài trăm bước đến trạm métro de brouckère, nhìn thấy trước của métro có tấm bảng vuông vẽ một chữ « M » lớn .
Có hai tuyến đường số 1 đi Stokel và số 5 đi Heermann-Debroux đều được cả, nơi đây chỉ di đến trạm thứ 5 là schuman thì xuống, vì đây là trung tâm của trụ sở của cộng đồng Âu châu . Bước lên khỏi cầu thang métro là thấy ngay trụ sở của các nước Âu châu và Bruxelles là thủ dô của liên minh Âu châu

Nơi đây chỉ là tòa nhà làm việc của các nước Âu châu, tôi chỉ giới thiệu cho biết.
Liên minh châu Âu (the European Union, gọi tắt là EU) được đổi tên có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 1993 sau khi các nước EC ( Cộng đồng Châu Âu gồm 6 thành viên sáng lập là: Bỉ, Pháp, Ý, Luxembourg, Hoà Lan và Tây Đức ) đã ký tại Hoà Lan bản Hiệp ước Maastricht vào Tháng 12 – 1991, hiện bao gồm 28 nước thành viên: Pháp, Đức, Italia, Bỉ, Hoà Lan, Luxembourg, Anh, Ai Len, Đan Mạch, Hy Lạp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Áo, Thụy Điển, Phần Lan, Serbie, Hunggary, Pologne,….thủ đô đặt tại Bruxelles
Cơ cấu tổ chức của EU là một thực thể kinh tế, chính trị đặc thù với mức độ liên kết sâu sắc. Về cơ bản, EU có các định chế chính là: Hội đồng châu Âu, Hội đồng Bộ trưởng, Nghị viện châu Âu, Uỷ ban châu Âu và Toà án châu Âu.
– EU là một thực thể chính trị và kinh tế lớn và quan trọng hàng đầu thế giới. EU có 2/5 nước thành viên thường trực HĐBA LHQ, 4/7 nước công nghiệp hàng đầu thế giới (nhóm G7) và 4/20 nước trong nhóm G20.
– EU hiện là nền kinh tế lớn nhất thế giới, GDP năm 2011 đạt 17,57 nghìn tỷ USD; Thu nhập bình quân đầu người toàn EU đạt 32,900 USD/năm.
– Về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), do khủng hoảng kinh tế, năm 2010 FDI của EU trên toàn cầu chỉ đạt được 107 tỷ euro, so với 281 tỷ euro của năm 2009.
– EU cũng là nhà tài trợ hợp tác phát triển lớn nhất thế giới, Mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn kinh tế trong những năm qua, EU vẫn duy trì vai trò là nhà tài trợ lớn nhất thế giới với 53 tỷ Euro viện trợ phát triển (ODA) dành cho các nước đang phát triển trong năm 2011, chiếm hơn 60% tổng viện trợ của thế giới.
Xuống trạm métro cũng đi tiếp tục về hướng Stokel hay Heermann-Debroux chỉ thêm một trạm là trạm Mérode, điểm đến Parc Cinquantenaire, đây cũng là một di tích lịch sử cũng đáng xem
Nước Bỉ mới độc lập cuối thế kỷ 19 đã phát triển vượt bậc về kinh tế và công nghiệp. Vua Leopold II, cùng với giai cấp tư sản cầm quyền, tặng cho Bruxelles cơ sở hạ tầng,một công viên và các di tích danh giá xứng tầm của thủ đô . Lễ kỷ niệm lần thứ 50 của cuộc cách mạng năm 1830 đưa đến nền độc lập của Bỉ . Địa điểm để tổ chức lễ kỷ niệm nằm trong lĩnh vực hoạt động của lực lượng đồn trú Bruxelles của Thành phố Etterbeek đường rue de la Loi có nguồn gốc khu lịch sử của Bruxelles . Nơi này được quy hoạch để tổ chức lễ kỷ niệm 50 năm độc lập của Bỉ vào năm 1880 . Các lễ hội được tổ chức nơi đó cũng như triển lãm quốc gia về các sản phẩm công nghiệp và nghệ thuật của Bỉ .

Triển lãm lần thứ hai vào năm 1888 và Cuộc thi Quốc tế lớn về Khoa học và Công nghiệp đã được tổ chức. Hai tòa nhà được liên kết với nhau bằng những hàng cột hình bán nguyệt. Tổng thể được định hướng trên một trục, hướng về phối cảnh của cung điện hoàng gia và trung tâm của thành phố, và phía sau là nơi bắt đầu đại lộ Tervueren dài mười km mà nhà vua sẽ vạch ra để liên kết thành phố với lâu đài và hoàng gia. Hội chợ Thế giới năm 1897, các tòa nhà được thêm vào, bao gồm các hội trường lộng lẫy được đặt ở hai bên của một sân lớn phía sau trò chơi điện tử . Kế hoạch trưng bày các bộ sưu tập từ Nhà nước Độc lập Congo nhưng bị bỏ dở vì thiếu không gian và được chuyển sang triển lãm ở Tervueren . Sau cái chết của kiến trúc sư đầu tiên, Charles Girault đã vạch ra kế hoạch cho một khu nhà ba tầng sẽ được tài trợ bởi những người bảo trợ và nhà vua, được khánh thành năm 1905 kỷ niệm 75 năm thành lập vuong quốc Bỉ.


Trận hỏa hoạn năm 1946 tàn phá nơi thành lập Viện Bảo tàng Nghệ thuật và Lịch sử Hoàng gia, chỉ còn đấu vết một số xác ướp Ai Cập. Tòa nhà dự trù được xây dựng lại theo phong cách mới
Các cung điện khác ở Cinquantenaire :
Phía bắc là bảo tàng quân đội chiếm giữ.
Đông bắc của bảo tàng hàng không.
Hội trường phía đông nam có bảo tàng Autoworld; xe đủ kiểu, đủ loại. Ai mê xe hơi vào đây sẽ thích thú.
Phía nam thuộc về Bảo tàng Lịch sử và Nghệ thuật Hoàng gia và các xưởng đúc, nơi duy trì các kỹ thuật tái tạo các tác phẩm cổ theo cách thủ công.
Còn có khu trưng bày các cổ sinh vật học gồm nhiều loại khủng long, có thể nói là lớn nhất Âu châu.
Dĩ nhiên muốn khám phá hêt cần nhiều thời gian mà du lịch như bạn bè của Ara sẽ không có dịp khám phá bên trong, vé vào cửa tại các nơi này ít nhất là 6 Euro .
Hậu Covid, Chính phủ liên bang đã phê duyệt 195 triệu Euro cho việc chỉnh trang các tòa nhà công cộng mà nhu cầu cấp thiết nhất, đặc biệt là các bảo tàng Cinquantenaire và Palais de Justice ở Bruxelles.

Để trở về Gare Midi, đưa gia đình người bạn trở lại trạm Mérode, lấy hướng ngược lại; hướng Gare de l’Ouest hay Erasme, đi đến trạm thứ 3 là Arts- Loi thì xuống, nơi đây dổi sang xe 2 hoặc 6 theo hướng Roi Baudouin, trạm thứ 6 là đến gare Midi là xong.
Gởi đến bạn bè như những ngụm trà tưới tẩm chút hương thơm, tuy cũng chưa được đầy đủ hương sắc toàn thiện toàn mỹ, chỉ là những cánh hoa nhài dù sao chũng mang một hương sắc đặc trưng.
« Chẳng thơm cũng thể hoa nhài ».
Như trên tôi có nói là lúc bé, sống trong nam gọi là hoa lài nhưng lớn một chút đổi thành nhài, kể câu chuyện này xem như đoạn kết của bài.
Câu chuyện thay đổi tên từ « lài » qua « nhài » cũng có chút ít tiêu lâm trong đó, tiếu lâm ở cách nói lái của người miền nam; chuyện là như vầy…tôi học trường Hưng Đạo, nơi đây từ lớp đê tam, nam nữ học chung, hôm đấy thày Việt văn giảng về ca dao; các điệu hò, hát đối, thày gọi một nam, một nữ hát đối. Nam gọi Ngôn, nữ gọi Lài; chuyện cũng vô tình, chẳng có gì đáng nói, bất chợt ở dưới « xóm nhà lá » của tôi, một giọng miền lục tỉnh cất tiếng » Đúng là Ngôn Lài » kèm theo giọng cười hi hí . Quái ác là những thằng có tên mang vần « ôn » là hay bị đem ra bỡn cợt, như thằng Đôn, Bôn, Tôn hay Môn chẳng hạn, thể nào bạn bè cũng kèm theo một chữ gì đó theo sau để có một nick name để đời, dù có tha hương mà chợt nghe tiếng gọi đó, đã không giận mà còn mừng rỡ vì đã « ngộ cố tri ». Chữ « Ngôn Lài » vừa vang lên bao nhiêu cái miệng » cùng xóm » vừa cười vừa nhại theo. Chữ » Ngôn Lài » này mà lái kiểu bắc kỳ là vứt đi,phải lái theo phong cách miền nam mà phát âm cũng phải hoàn toàn âm ngữ « lục lâm Cửu Long giang » mới độc đáo. Ông giáo là dân bắc kỳ dốn nhưng phản ứng nhanh, nạt phủ đầu, mắng xóm nhà lá và ngưng chuyện hát đối. .Hai nhân vật này nếu gặp duyên lành, đi đường chợt nghe ai gọi đến tên » Ngôn Lài » sẽ biêt ngay là bạn cũ hơn 55 năm trước, chắc chắn vui mừng chảy nước mắt
Bất chợt kể lại câu chuyện thuở học trò, chuyện ngộ cố tri mới nhớ lại những câu ca dao liên quan đến cánh hoa nhài nghe qua tưởng như an phận nhưng thoáng lộ ra chút hãnh diện kiêu kỳ khi viết về Bruxelles .
« Chẳng thơm cũng thể hoa nhài »
Cuộc đời mà, làm gì có những điều tuyệt đối đâu; ngay cả những cánh hoa nhài trong trắng thơm tho như vậy, đôi lúc cũng bị thất sủng khi cắm phải bãi phân trâu.
Nói đến thủ đô Bruxelles nãy giờ Ara chỉ nói cái đep, cái hay mà thiếu cái tệ nạn là điều thiếu sót.
Một bãi phân trâu tôi nói đến là thiếu những nhà vệ sinh công cộng, mà hình như ở Âu châu họ không quan tâm hay sao đấy, từ Paris, Amsterdam, hay Rome, những nơi ở Âu châu tôi có dịp bước qua, hình như khó trong việc đặt những nhà vệ sinh công cộng như ở Mỹ hay ở Nhật, hay vì đất hẹp dành để xây dựng đền đài hay để dùng làm cơ sở thương mại hay tại người dân sống lâu quen thói vào quán café, vào có uống nước thì toilette miễn phí, còn sans consommation thì 0,5 Euro, ly bia hay tách café 2,5 Euro; nhiều cửa hàng tiếu lâm ghi là » toilette 2,5 Euro, miễn phí ly café ». Vì thế không tránh được nơi những con đường vắng, bên bờ tường xảy ra chuyện « vô tư » làm nồng nặc con đường, có lần đưa gia đình một người bạn ra về; chưa đến giờ, đưa họ đi dạo nơi con đường gần gare Midi, đi một đoạn phải dội ngược trở lại, tuy rằng cảnh sát phạt vạ rất nặng khi tiểu bậy ngoài đường phố, dù biết rằng tại thiếu nhà vệ sinh công cộng, ngày nay có một số cabine do tư nhân tổ chức, tuy chẳng đủ nhưng cũng đỡ được phần nào.
Còn bãi phân nữa là tệ trạng móc túi du khách tai các nhà gare, các trạm métro, những con mắt cú vọ láo liên của những dân bụi đời, cư trú bất hợp pháp hoặc nghiện ngập, nhìn sơ hở của du khách mà hành nghề.
Cứ làm như anh bạn tôi giấy tờ tùy thân, tiền bạc bỏ trong một túi, nhét vào bụng là an tâm dạo bước, dân « mõi » chỉ rình rập ở túi sau của con mồi hay ở túi ngoài những chiếc áo manteau, chờ bước lên thang cuôn hay bước vào toa xe métro , chờ lúc báo hiệu đóng cửa xe là móc,có thấy, nó cũng nhanh chân nhảy xuông xe, xe đóng cửa nó còn nhìn như thách thức; chỉ vài ba an ninh đi lại chẳng làm gí được cả. Vợ chồng anh bạn tôi qua chơi, chị vợ bị móc mất chiếc Iphone trong túi áo, làm luôn lo nghĩ mất vui trong lần thăm viếng và chắc là có ác cảm với thành phố . Có thể còn có những bãi phân khác mà Ara là cư dân mới của thành phố chưa thấy hết thôi!!!


ông bà mình xưa có câu « gia trung hữu cầm nữ tử tất dâm / gia trung hữu kỳ nam tử tất suy » đã đi vào dĩ vãng, chắc không còn thích hợp trong cuộc sống ngày nay nữa, vì đây chính là những môn học trong học đường bây giờ (photo Ara)

Những hình ảnh Ara ghi lại từ giữa tháng 10/2021 vào những lúc rảnh rang, những lúc dạo phố bằng xe bus, bằng đôi chân, bằng métro. Tóm lại chẳng phải tìm Parking, cũng chẳng tốn tiền. À mà quên tốn 2,5 tiền toilette được tặng không tách café hay ly bia Jupiler.
Gia đình Ara đến Bỉ là một cái duyên, 38 năm trên đất Bỉ là một cái nợ, đã có duyên có nợ làm sao thiếu tình được như người đời hay nói « một duyên, hai nợ, ba tình » như một kiềng ba chân vậy.
Cánh hoa nhài chỉ dọc theo xương sống thành phố, nơi du khách thường qua lại, cũng còn nhiều hương hoa nhài khác trên các nhánh xương sườn mà chưa bước tới. Trời cũng bắt đầu lạnh đối với « cọp già » rồi, khi nào ấm áp lại thả và lại hót tiếp
Auderghem ngày 13/11/2021
Ara Phat
https://mail.google.com/mail/u/1/#inbox/FMfcgzQVzNxnLMPRQzDQdnftZhnGlhhL?projector=1
Anh ơi, hoa lài mà cắm . . . là hoa lài trâu à nha – còn nhài là hình anh chụp để ướp đường ăn thạch của dân Bắc kỳ mình – hai đứa nó khác nhau Gardenia – Jasmine – Ấn Độ và Thái Lan luôn xâu hoa thành chuỗi dâng cúng – miền Bắc mình thì để trên đĩa – nhắc lại nhớ linh tinh – cảm ơn anh cho đi chơi bằng chữ
J’aimeJ’aime
Cám ơn chị, tên tức là người, tôi nghĩ chị là phụ nữ, chị có phải có bút danh là « Ấu tím » không? Nhà tôi cũng là Fan của tác giả này, cũng hay gởi cho tôi đọc những đoản văn như
Nhớ ngày xưa,Một quãng xuân thì, yêu người ngoại đạo,Hệ lụy, Nỗi lòng…
Chị comment đã 4 ngày mà hôm nay tôi mới đọc được vì bận phải lên xuống Liege xem xét sửa chữa căn nhà bị lụt, hơn nữa đang sửa lại một bài viết khác « Thiên lý tha hương ngộ cố tri – Ara » cũng vừa đưa vào blog, là bài đầu tiên trên blog.
J’aimeJ’aime
Cám ơn chị cho biết có loài hoa lài trâu. Tôi chưa biết loài này, tôi nhớ hoa cúng mẹ tôi hay đặt trên đĩa, có khi còn là hoa ngọc lan. Gardenia có tên tiêng Việt có tên dân dã là hoa « dành dành ».
J’aimeJ’aime
Dạ vâng thưa anh – Ấu Tím là bút danh của tôi – và qua những điều anh viết tôi nhận ra một điều trái đất tròn hơn viên ngọc người phụ nữ thích dùng để đỏm đáng trên ngón tay trên cổ – với quý ông trái đất giống như huy hiệu tròn đeo trên bả vai tùy theo binh chủng họ chọn – cho nên nhìn nhừng hình ảnh anh đăng tôi nhận ra nhừng khuôn mặt quen thuộc ở San Jose hay miền Nam CA – USA – điển hình nhất là anh chị Sơn mũ xanh cùng binh chủng với nhà tôi!
Tiếc là thuở làm « dế mèn phiêu lưu » tung tăng đã qua, nếu không chúng tôi sẽ làm phiền anh cho đi lung tung khắp nơi như anh viết!
Trận chiến với đám vi trùng kinh khủng làm thế giới chững lại – ai ở yên nơi ấy giống như những bức tượng ngơ ngẩn trần trụi trong các công viên – buồn!
Ừ sau những hoa mỹ từ tên gọi của các loài hoa tôi biết thêm nhừng tên gọi dân dã người dân quê hay dùng, nó có cái duyên riêng của nó!
Giậu dành dành xanh ngắt điểm những đóa hoa trắng dịu dàng thơm – làm tôi nhớ nhà của ông bà ngoại ngay ở khu Đa Kao góc đường Phan Đình Phùng và Đinh Tiên Hoàng
Viết lan man dài quá – anh xem phụ nữ chúng tôi thế đấy – Cảm ơn « nhà anh » đã đọc những lăng nhăng tôi viết anh nhé!
J’aimeJ’aime